Temel Linux Komutları

1- Bir internet sitesinin çalışıp çalışmadığını anlamak için
nslookup www.domain.com
Daha geniş bilgi için
dig www.domain.com

2- Monitörü bekleme aldırmak
xset dpms force off
tekrar çalıştırmak için fareyi oynatmak yeterli

3- cd veya disk kontrolü (sağlamlık bakımından)
dd if=/dev/hda of=/dev/null bs=64k
(hda yerine cdrom yazılırsa cdrom kontrolü yapılır)
Hatasız sonlarınsa hd sağlamdır.

4- cdrom kapağını konsoldan açıp kapamak
açma : eject /dev/cdrom
kapama : eject -t /dev/cdrom

5- konsoldan cd yazmak
Konsoldan cd yazmak oldukça kolay 1 işlemdir. Hatta cron adı verilen zamanlandırılmış görevler ile

istenilen saatte cdye yedek alınması bile kolayca sağlanabilir. Bu işlem için öncelikle cdrw

aygıtının nereden çalışacağını kontrol etmektir. Bu işlem 1 kereye mahsus yapılır. Şu komut

kullanılır.
cdrecord -scanbus

Bu işlemin ardından ekrana şuna benzer şeyler gelir :

0,0,0 0)'HL-DT-ST 'CD-RW GCE-8480B ' ' 1,03 Removable Cd-Rom
0,1,0 1) *
...
...
0,7,0 7) *

Bunun bize anlattığı şey cdrw'nin 0,0,0, bölgesinde çalışacağıdır. Bu bilgiden sonra yapılcak iş

şöyle özetlenebilir. Diskimizdeki cd'den kurulan işletim sistemine ait iso dosyasını tüm

özellikleriyle birlikte başka 1 cdye yazmak istiyoruz. Bunun için şu komut kullanılır :
cdrecord dev=0,0,0 speed=8 -v -eject /home/user/cd_image.iso
Burda yazılana bakılırsa hız 8x yapılmıştır. -eject ise cdyi yazılınca çıkartır.

6-Klasörden iso formatına
1 klasörü iso formatına dönüştürmek için şu komut kullanılır :
mkisofs -r -o XXX.iso XXX/
burda XXX/ klasörünü alt klasörlerle birlikte XXX.iso yapılacaktır.

7-1 cdnin imajını alma
1 cdnin görüntüsünü olduğu gibi pcye almak için şu komut kullanılır :
dd if=/dev/cdrom of=/home/user/imaj.iso
if input dosyasını of ise hedef dosya anlamına gelir.

8-Boot disketi oluşturmak
sistem kurtarıcımız olan boot disketi Linux'ta tamamen Linux işletim sistemini açmaya yarar.
1 sistem disketi oluşturmak için şu komut kullanılır :
mkbootdisk --device /dev/fd0 'uname -r'

9- 1 iso imajını mount etmek
iso imajları aslında tek 1 parçadırlar ve içlerine müdahale edilemez.
ancak linuxta iso imajları mount komutu ile 1 dizine bağlanabilir ve bu dizin cdrommuş gibi

kullanılabilir. şu komut yazılsa yeterlidir (burda örnek klasör deneme dir.)
mount -t iso9660 -o loop /yedek/XXX.iso /mnt/deneme

10-evdeki kullanıcıların dizinlerinin ne kadar yer kapladıklarını öğrenmek içinburda büyükten

küçüğe)
du -sh /home/* l sort -rn

11- sabit disklerde DMA modunu açma (film vs seyrederken görüntü takılmasını önlemek için ve

sisteme performans katmak için) (X yerine disk adı girilecek a,b,c..)
hdparm -d1 /dev/hdX

12- tüm dosya uzantılarını değiştirmek için (burda jpg'ten bak'a)
rename .jpg .bak *

13- Postscript'ten gif'e
pstoimg -type gif deneme.ps

14- diskin kapasitesi
df -k l grep -vE ' kbytes l : l swap ' l awk ' { t+=$2} END { print "Toplam GB:

",t/1000000 } '

15 - disklerin MBR kaydını silmek (X yerine hangi disk silinecekse onun adı)
# lilo -u /dev/hdX

16- konsoldan screenshot
import -window root deneme.jpg

17- Sistemi tamamen silmek!
rm -rf /

18- Harddiske "Low Level Format" için 2sinden biri kullanılabilir.
(X yerine hangi disk silinecekse onun adı)
cat /dev/zero/ /dev/hdX
if=/dev/zero of=/dev/hdX

19- kullanıcı süreçlerini izlemek ve yok etmek
izlemek için : ps aux l grep kullanıcıadı
silmek için : pkill -u kullanıcıadı

20- ctrl+alt+del tuşları iptal
/etc/inittab dosyası bulunur ve şu parametre silinir:
ca::ctrlaltdel:/sbin/shutdown -t5 -rf now

21- konsolda takvim
cal 2004

22- büyük dosyaları disketler bölmek
split -b 1400k dosyaadi.tgz blocklar
birleştirmek içinse bu dosyaları
cat blocklar* > dosyaadi.tgz

23- disk bölümlerini görmek 2sinden 1i yeterlidir
fdisk -l
sfdisk --list

24- ne kadar boş alan kaldı
df (bayt şeklinde hesaplar)
df -h (linux otomatik hesaplar)

25- linuxun açık kalma süresi
uptime

26-konsoldan program çalıştırmak (burda konqueror)
konqueror &
Eğer 2 tane & koyarsak arka arkaya 2 komut işletilir.

27- hızlıca dosya bulmak
locate dosyaadi
Eğer aradığınız bulunamadıysa sorun diskteki dosyaların isimlerinin tutulduğu databasein güncel

olmamasıdır. onuda güncelleştirmek için:
updatedb

28- yönlendirme tablosunu okumak
netstat -rn

29- root hakkına sahip programların listesi
find / -perm -4000

30- ağdaki anlık değerler
netstat - ai

31 - önceden yazılan 1 komutu arayıp bulma yeniden kullanma
önceden yazdığınız komutu hatırlayamıyorsanız linux sizin için son 1000 komutu aklında tutar.
mesela 1 cd yazdınız ve de o komutu arayıp bulmanız lazım onun için şunu yazarız:
history l grep cdrecord
bunu yazınca içinde cdrecord yazan komutlar listelenir ancak çok uzunsa 1 daha yazmak

istemiyosanız onun içinde bunu yazarız (örnekte 255. satırdadır istediğimiz komut)
!255
bunu yazınca da o satır işletilir.

32- ISOlarda MD5SUM kullanma
MdsSum güvenlik açısından çok önemlidir.
Mesela 1 isonuz var onu birisine verdiniz. onun içindeki 1 dosyayı değiştirip size geri verebilir.
bunların yaşanmasını önlemek için iso dosyalarında güvenlik sağlamak için md5sum kullanılır.
temel kullanım: isodaki md5sumla bizim md5sum'umuzu karşılaştırmak için şu komut yeterlidir.
md5sum /yedek/XXX.iso
bundan sonra linux bize md5 değeri verir ve de karşılaştırmamızı rahatça yaparız.

33- bandwidth yiyenler
netstat -t